דייטשע אירן ווערן ניט נאר גרויסדישטאטישע, נאר אויך גורויסי קח ל ה'שע; דער פּראצעס איז א צווייענדיגער-- די קאנצענטראציע שאפט קאמפּאקטע געדיכט-יבּאזעצטע גרויסע אידישע ק הל ות אין די גרויסע

שטעט.

פון נאנץ דייטשלאנד לאמיר איבּערגיין צו בּאזונדערע מלוכות.- פּרײסן פארמאנט, וי מיר האבּן געזעהן, בּיז 70 פּראצענט פון אלע דייטשע אידן, און פון פּרייסן וועלן מיר דעריבּער אנהויבּן.

אין פּרייסן זיינען געווען אין 1816-טן יאר 988 198 אידן, וועלכע האבּן פארגעשטעלט לנבי דער גאנצער דעמאלטיגער פּרייסישער בּאפעלקערונג--­9 פּראצענט; אין 1840-טן יאר איז געווען אין פּרײיסן-- 194888 אירן און זײ האבּן אויסגעמאכט 1,83 פּראצענט פון דער נאנצער בּאפעלקערונג. דער פּראצענט פון דער אידישער באפעלקערונג אין פּרײיסן איז געווארן העכער פאר דער דאזיגער צייט, דאס הייסט, אז דעמאלט איז די אידישע בּאפעלקערונג נעוואקסן אינטענסיווער, וי די ארומיגע בּאפעלקערונג. דאס דערקלערט זיך דערמיט, וואס בּיי די דעמאלטיגע פּרײסישע אידן איז געווען דער גאמיר­ליכער צווואקס א העכערער, וי בּיי דער איבּעריגער בּאפעלקערונג, ווייל בּיי די אידן איז די שטארבּליכקייט געווען א נידעריגע. אין 1880-טן יאר איז געך ווען אין פּרייסן--- 790 368 אידן און זי האבּן אויסגעמאכט, וי אין 1840-טן יאר--- 1,838 פראצענט פון דער ארומינער בּאפעלקערונג. פון דעם דאזיגן יאר אן הויבּט אן דער פּראצענט פון דער אידישער כּאפעלקערונג פאלן אהן אן אויפהער. אין פּרײסן זיינען געווען אידן:

1. אין 1880יטן 368790‏(/0 123 3 אין 1898יטן 879716 0( 119 3 אין 1910יטן 415867‏(/) 1004

מיר זעהען, אז אין 1898-טן יאר האט דער פּראצענט פון דער אידישער בּאפעלקערונג אין פּרייסן זיך אומגעקערט צום צושטאנד פון 1817-טן יאר און אין 1910ימן יאר איז ער שוין אראפּגעפאלן נאך נידעריגער--- יז 1,04 פראר צענט פון דער גאנצער בּאפעלקערונג. און דערצו דארף מען געדיינקען, אז גראָר פאר די לעצטע פופצען-צוואנציג יאר איז געווען א בּאדייטנדיגע צווואנדערונג קיין פּרײסן פון רוסישע און עסטרייכישע אידן. פארוואס שטייט אזוי אפּ דער צווואקס פון די פּרייסישע אידן? די הויפּטיסבה בּאשטייט אינם שרעקליך

124