זייט 4
,איקופיבלעטער"
עיפאיטע ריע יביי יי יי יי יי ,-----:יי----:--------:------:ר-------י-ים
וויאזוי די ידישע מלוכהישול פונ נוקארעשט האָט באגעגנט דעמ זיטנ נאָװעמבער
די לערער אינ קלאס, די צייטונגענ אוג דער ראדיא אינ דער היימ, די אויפרופנ אונ פּלאקאטג אויפ די נאסג האָבג צווויסנ געטוג די קינדער אז דאָס גאנצע ארבעטנדיקע פאלק פונ אונדזער לאנד גרייט זיכ צו באגעגענעג מיט קאוועד דעט 7-טנ נאָוועמכער.
די שילֿער פונ דער יידישער מלוכה-שול האָבג אויכ באשלאָסנ זיב צו באטייליקג. אינ די דאָזיקע צוגרייטונגעג. דער באשלוק, וואָס איז אָנגענומעג געװאָרג איג דער פֿיאָגערנ-אָרגאניזאציע, האָט באגייסטערט אלע שילער.
שוינ עטלעכע וואָכג אז עס הערשט פייערלעכקייט אינ שוּל. קימאט נישטא א לעקציע, פוֹג סיי וואָסארא קלאס, ווו מענ זאָל נישט דערמאנעגנ ווענג די גרויסע היסטאָרישע געשעענישג. דארפ קלעמאָש? א שילער, אינ דער שאָ פונ שפּראכ, צוגרייטג עפּעס א גראמאטיקאלישט ביישפּי?, רעדט ער ווענג דעט זיטג גאָוועמבער.
אוג דאָס, נישט נאָר איג די העכערע קל?אסג. לאָמור א קוק טוג איג ערשטג קלאם. זיבניעריקע, קוימ עטלעכע וואָכג אז זיי זיצג אויפּ א שוליבאנק; ס'ווייזט זיכ דיר אויס, װואָס ווייסג זיי...? וואָלטג אָבער רוט, צי שטעפאניא, צי נושא געוווסט אז מ'קעג וועגג זיי אזוי טראכטג--- וװאָלטג זי שטארק ברויגעז געוועג. אוג מיט רעכט. פרעג נאָר די קליינינקע רוט, די מיט די שווארצע ברענענדיקע אייגעל?עב, וואָס זי ווייסט ווענג 7-טנ נאָוועמבער! װועט זי דיר באלד דערציילג, מיט פולער זיבערקייט, אז--- ,געוועג איז אמאָ? אינ רוס" לאנד אנדערש וי ס'איז איצט. שטארק, שטארק שלעכט פאר די ארבעטער איז דעמלט געוועג.
---- ייר-:---:------------י----------
סימעלע שנײַדער
מיזל, מײַזל מויז-ס'איז דער פּאכעד גרויס. זיכ די נעזעלעכ צעשטאָכג,.
מיזל, מײַזל מױז,
נאָר פארװאָס?
נאָר פארוועג?
װער סע װיל דעראָטג-יעדער קעג;
עס האָבג זיכ דערשראָקג מיזל, מײַזל, מױיז,
י ע: 8:::*::
ס'איז די מײַסע אויס,
איג די ווינקעלעכ פארקראָכג
נעמט אע האנט ער נאָכ א שווארצג בלײַער,
אוג איג יעד קעסטעלע וו ס'שטייט א ,,שינ"--
רייג אוג פּינקטלעכ אױסמאָלג מיט אימ.
אוג איג אלע קעסטעלעכ, וו ס'זענעג ;ריישעלעכ" פאראג--
מאָלג דאָרט מיט רויטער פארב ארייג.
אוג דאָרט ווו ס'זענעג ,גימלענ" אויסגעדרוקט,--
מיט געלער פארב דארפ ווערג אויסגעפולט.
אוג װער עס װעט דאָס אלצדינג אקוראטנע טוג,
װעט זענ פארװאָס, פארוועג-
ויאזוי געזאָגט װאָלט איצט עליעזער
אוג באלעבאטימ איבער אלעמענ זענענ געוועג די קאפּיטאליסטג. דאָס זענעג מענטשג וואָס מוטשעג די ארבעטער. עס זענעג נאָכ דאָ אזעלכע מענטשג, אָבער נישט בא אודז איג לאנד", גיט זי צו מיט שטאָלצ. ווייטער דער" צילט מעג דיר, אינ 1יטנ קלאס, אז-- ,איג רוסלאנד איז געוועג אמאָ? א צאר, שטארק א בייזער אונ דאָס פאלק האָט אימ זייער פיינט געהאט. די ארבעטנדיקע מענטשג האָבג ויב אָבער פארייניקט אוג פארניכטעט די הערשאפטט פוג דעמ בייזנ צאר".
די שִׁילער האָבג אויכ צוגעגרייט א פאטאָמאנטאזש אונ א הענטעלע, װאָס קעג ערשט שרייבג זייט עטלעכע וואָכג, האָט צוגעשריבג: ,זאָל לעבג דער 7-טער נאָוועמבער!"
לעקאָווער דעט יאָנטעוו, האָבן די שילער אויכ באַשל?אָסג ארויסצוהעלפג די ארונטערגעבליבענע כאוויירימ אינעמ לערנעג. לעמאשל ביקא, וװואָס איז פוג די גוטע שילערנם, וועט העלפג איר שכיינע וועלעכע פארבייט שטענדיק א ,נ" מיט א ,ז"; אוגנ די נראָביטשקע בלאַנדע שטעפאניא, האָט צוגעזאָגט מער צו פאָלגג דעט לערער וי ביז אצינד; אנדערע זאָגג צו נישט צו פארשפּעטיקק, צו זיינ פּינקטלעב מיט דו. אויפגאבג אוֹנ נאָכ אפאכ אזעלכע ,היסכייוועסנ".
נאָר מיט איינ זאכ איז מענ קימאט פארצווייפלט: מ'קעגנ נאָכ נישט קייג ליד פארג 7-טג נאָוועמבעה.= מ'מוז בעטג הילם פונעמ צווייטג קלאס. דאָרט זענעג פאראנג צוויי שוועסטערלעכ, טוצא אונ לאָרי, וועלכע זענעג געקומעג פוג א קינדערהייםמ,= פוגנ סינאיא. זיי קענעג אסאכ לידער, אויב איינס וועגג 7-טג
י++**
שטיינבארג?
ישי יי יי יי יי ייר ייא יי יי
: // יע
טי
נאָוועמבער. זיי זינגעג עס פארנ גאנצג קלאס אוג אייניקע כאפּג שויג אונטער דע רעפרעג.
,דער 7יטער נאָוועמבער, דער טאָג מיט רוו
טער זוג,
באלייכט דעם וועג פאר די פעלקער".
מ'האָט באשלאסג דאָם ליד אריינצושטעלג אינ פּראָגראט פונ דער פייערונג, װאָס וועט פֿאָרקומעג לעקאָוועד דעט יאָנטעוו.
אלע מאָ?, אינ די פּויזעס, נאנוועט זיכ אי רייג א קליינינקער פונ די ערשטע קלאסג א קוק טוג װאָס האָבג עפּעס נאָכ אויפגעטונ די גרויסע. דאָ איז טאקע יעדג טאָג פאראג עפּעס גייעם צו זענ: דאָ שניירט מעג אויסיעס וועגג א לאָזונג צומ כוידעש פוג רומעניש-סאָוועטישער פריינטשאפט, אָדער צוט טאָג פוג 7יטט נאָוועמבער; דא מאָלט מעג א בילד פאר א פייערלעכער וואנט-צייטונג. איג 10-טג קלאס האָט מעג פּונקט פארענדיקט דעמ פאָטאָ-מאָנ-י טאזש מיט קאָפּערטעס פונ סאָוועטישע ביכער; פוג אויבג אנ אויפרופ צו לייענעג די סאָוועטישע ליטעראטור, אוג א ציטאט פוג מאקסימ ואָרקי: ,,האָב ליב דאָם בוכ, עס באפליגלט דעמ מויעכ אונ דאָס הארצ מיטג געפי? פוג ליבע פארג מענטש".
אט שטייט אינ קאָרידאָר א גרופּע שילער ארומ דער נייער וואנטצייטונג פונעמ או. ט. מ." מ'לייענט דאָס ארטיק? פונ דער שילערג טערנער ראשעלא פונעמ 10-טג קלאס. זי רעדט דאָרט ווענג דער ליכטיקער צוקונפט וואָס ווארט אויפ די קינדער אינ אונדזער רו* מענישער פאָלקס-רעפּובליק. די שילערג באש װויקטאָריא, פונעם 7יטנ קלאס, האָט געשריבג א בריוו צו דע געליבטג פירער פּונ דעמ אר
זי
":
2
= י
רש
/ :0 וי
יס
אש
בעטער-קלאס אינ אונדזער לאנד, צומ כאווער ג. געאָרניו-דעזש. זי שרייבט אז זי איז גליקה לֶעכ װאָס זי קעג לערנענ אויפ איר מוטער" שפּראכ,
אי! שו? רעדט טמענ אסאכ ארומ וועגג דעט ליטערארישג קאָנקורס וואָס דארפ אינ גיכנ פאָרקומעג לעקאָוועד דעמ זיטנ נאָוועמבער; די קאָנקורענטג לעבג פונ איצט אָנ איבער שטארקע עמאָציעס.
די שִילֶער באשעפטיקג זיכ אויכ מיט אנדערע קאָנקורסג וװואָס זענעג פאָרגעקומעג?עקאָוועד דעמ 7יטנ נאָוועמבער. דאָס זענעג די ספּאָרט-פארמעסטונגעג פונ קראָס אונ אטלעטיזט וועלכע מ'האָט די טעג געקענט זענ אויפג סטאה דיאָג. וועגג די זינער, דערציילט מעט זיב אָנ ווונדער איבער ווונדער.
ביכלאל איז דאָס װאָרט ,,פארמעסטונגענ" א היימיש װאָרט אינ שול. מ'פארמעסט זיכ איג לערנעג, אינ דיסציפּליג, אינ ריינקייט. ס'פארמעסטנג זיכ קלאסג צווישג זיכ, גרופּעס פונ אייגֿ קלאס אונ אַפילע איינ שילער מיטג צווייטג--אלע לעקאָוועד דעמ 84-טגנ יאָר-טאָג פוג דער גרויסער אָקטאָבער-רעוואָלוציע.
אינ. די טעג ווי? מענ, מער ווי. אלעמאָל, ווערג אנדערש, בעסער. מ'פילט זיב שולריק פאר די העלדנ פונ דער גרויסער סאָציאליםטישער רעוואָלוציע פונ 1917. ,מיר וילנ,--פארענדיקט א שילער זיינג שריפטלעכע ארבעט, --= גיינ איג וועג וואָס זיי האָבג אונדז געוויזנ, אינ וועג װאָס ס'גייט דער קאָמסאָמאָ?, נאָכ דער?ערע פונ דעט גרויסג קעמפער אונ פרייגט פונ דער יוגנט--- י. וו. סטאליג."
.יי ר יי י.י:-:-----:----'*-------------:-----/:::-:------- 2--/-----=
קאצ אונ מויז
2 קי דיי ר יי יי יי
אטאטשוויט וט טיוט
אט