תולדוה
א:יי יי יי יי יע היהא עג קאגעא טיא ןייא
פעקטע צווישען אירען מימ'ן נאמען צרוקין. ווערענר רער עלמערער דור זענען גע נלינען פריי די טראדיציע פון זיערע עלטערן אין האבען זיך נואפירט אונטערן נאמען פרושים. און האט די דאזינע טיילונג פון יונג און אלט האט פאראַורזאכט אז עס זאל פאַרנאסען ווערען מייכען אידיש כלוט, די צרוקין זענען געווארען די פארביפענסטע שונאים פון די פרושים, זיי האכען איינגעפירט פרעמדע זיטען און פרעמרע מנחנים, מנפל נעווען פיל מצות פון דער חורה, הקונה נעהאט מיט פרעמדע פרויען און פיל פון זי האבען זיך אַױיס געשמר, געלייקענט אין נאט פון ייערע אכות און אָדאפטירט פועמיע תורות, פרעמדע זיטען און פרעמדע מנהנים!,
נרויס אַון שרעקליך זענען געווען די צרות וואס די אסימילאַנטען און משומדים האבען געבראַכט אויפ'ן אידישען פאלק, קיין פועמדער שונא האט קיינמאל נישט געוואוסש אױף אַזװי פיל שלעכץ טאַן רי אידען װי די אייגענע שונאים האָבען דאס נעוואופט צו טאָן, משומדים האָכען תמיר געויכט אױסצוטראַכטען אויף אירען נלבולים און ברייננען אױף זי גרויסע צרות, די שנאה פון די משומדים צו זייערע אמאָלינע גלוינענסגענאסען האָט נעברענט מיט א העליש מייער, דא פאָסט ועהר דער אנעקראָט וואס ווערט דערציילט ווענען א משומר, א משומר איז א מאַל פארמשפט געװאָרען פאר אַ גרויסען פארברעכען צום טויט. דורך היינגען, א מאָג פּאַר'ן הייננען, האָט מען איהם נעפרענט זיין לעצטען פערלאנג, מיין לעצטער. פערלאנג האָט דער משומר געענפֿערט, איך זאל צוריק אויסקומען און צוריק ווערען א איד מ'האָט איהם באלד נענראכט א וב און ער האָט איהם צוויק מגייר געווען, אויפ'ן אנרערען טאָג. פאר'ן הייננען האָט מען איהם ווידער געבראַכט דעס רב ער זאל מיט איהם זאנען ורוי פאַר'ן טויט, אכער אַנשטאט צו זאנען ורוי האט דער משומד. א שפיי געטאן דעם וב אין פנים און איהם פון זיך פארפריבען, וואס הייסט דאס? האט מען דעם משומד נעפריינט, ערשט נעכטען האסטו אליין פארלאננט מ'זאל דיך צוריק מאכען פאר א אַיד. און היינט טייינסטי פון דין דעם רב און שפייסט איהם אין פום, אמת--- האט דער משומד, געענפערט--- איך בין טאַקי נעכטען אויסנעקומען, דאס האב איך אבער געטאן צוליב א אנרערע זאך, איך האב געוואלט ---פארשטייט איהר מיך,--- אז וי נאלר ס'אֵיז שוין ארויס די גורה מיך אויפצוהענגען איז איער צו הייננען אַ גוי, זאל מען בעסער אייפהייננען א איר י.י דיזער אַנעקואט נאַיאַקטיויזירט מיט לעבערינע פאַרבען די פייערדיגע שנאה פון די משומריס צו זייערע געוועזענע ברירערי
נעפונען מיר אין אונזער כלומינע היסטאָריע פיל אומגליקען וועלכע האבען זיך נעצוינען נאר פון די שפאלטונג וואס ס'האט זיך נעשאָפען צווישען עלטערען יוננען דוי, איצט שטעהען מיר ווידער אויף א זא שטאַנר, טיעף און ברייט איז איצט דער תהום צווישען אונזער היינטינע יונענד וועלכע האט אינגאַנצען
-- 180