ת ול דות
איז אויך אין געפענננעס, דאמעלס איז רכי יהושע כן חנניא גענאננען און האט. זי געשטעלט אויף דער מיר פונ'ם אסטואג און געפריינט דאס כחורל, זאג מיר נאר די אסימילאנטעל, מי נחן למשיסה יעקב וישראל לבוזזים, וועלכעם איז די ריכטינע סנה וועלכע פעראווזאכט די אירישע אומנליקען, מיר, תווה טרייע איוען וואס מיר הימען אונזער דת. צו איה וואוילע יוננען וואס איהר דינט טריי דעם אכנאט יון דער אמימילאציע, איך זעה, האט איהם רכי יהושע בן חנניא געזאנט, אַז איער אסימילאַציע האט אייך נאר נישט געהאלפען און אפילו אזא געפוצטער אפימילאנט וי די ביזט איז אויך אין אסטראג און די שנאה. פון די רוימער צום אירישען פאלק שוינעוועט דיך אויך נישט, זאלסטו מיר דאדיבער מו"ה זיין װער ס'איז שולריג אין די אידישע צרות, צו די תווה טרייע אידען צו איהר. אסימילאנטען וואס איהר פארווארפט די תורה פון אויערע אבות, יא רכ'--האט איהם דער אסימילאַנטישער כהו- נעענפערט, איך בין מודה, איך זעה אז מיין נאנצע אסימילאציע האט מיר נאר נישט געהאלפען, איך זעה אז די ניזט גערעכט רבי, די סנה פון די אידישע צרות איז, הלא ה' זו חמאנו לו ולא אבו בררכין הלוך ולא שמעו בתורתו, וואלטען מיר נעהיט די תורה אין נישט פארכאפט געווארען אין דער געץ פון דער אסימילאציע, וואלמען מיך נישט צוגעקומען צו די אלע אומנליקען. ווען ו' יהושע בן חנניא האָט דערהערט אז. דער אסימילאטארישער כחור איז מורה, אַז נור די אסימילאציע איז שולריג אין די אירישע אומנליקען, האָט ער מיט אַ אויסגערופען שיהי' מורה חוראה כישואל, אט דער אסימילאַטארישער'נחור וועלכער האַט אנרערקענט דעם אמח, דער וועט קענען זיין דער ריכטינער וועג ווייזער פאר די וואס בוקען זי צום אכנאט. פון דער אסימילאציע, דיזער כחור וועלכער איז אויך געווען א אסימילאנט און האט צום פוף אנדערקענט די פאלשקייט פון דער אסימיליאציע, ער וועט זיין אומשמאנר אום צו קערען די יונענד אויפין ריכטונען וועג אין זי ווייזען דעם אמח'ן דוך, און עס איז דאריבער ווערט איך. זאל נעבען וויפיל מ'פארלאננט פאר איהם און איהט נעפרייען, און וכי יהושע בן חנניא האט מאקע אויסגעלעזט דעם דאזינען בזור וועלכער איז שפּעטער געווארען דער וועג ווויזער, דער לעהרער פונ'ם אידישן פאלק, נעקאנט מיט'ן נאמען ר' ישמעאל בן אלישע,
פ'איז נעווען אַ צייט וואס אירן האכן געמיינט אז דערמיט וואס זיי וועלן זיך וואס מעהר דערנעהענטערן צו די אומות העולס און וואס מעהןו דערוויימערן זיך פון זייערע אייגענע קולמור, פון זייערע אייגענארטינע זימען און מנהנים, וועט זי אלץ בעסער געהען. זי וועלען דורכדעם נעפונען חן אין די אוינען פון די מעלקער און עס וועט זי גאר וואויל געהען אין די נלות לענדער, איז אבער. געקומען, דער דייטשער היטלעריזם און' האט באַװויזען דעם פאלימענט פון דער אסימילאציע
-- 154