e r, r an PA
i I CE CD
ae PD r e, a, m, er—
RD t DS
205 Fünfter Theil, J. Buch. Il. Kap. Von der Stat Stendal. 206
intelligant juramentum. Volumus eciam hoc, mandantes ut nullus judeorum.. conpromittendo aut ſtatuendo ullum jus faciat aut dictare preſumat ſuper pecunia
mutuanda vel mutuo concedenda, ſed
quilibet judeus ſuam pecuniam mutuo dahit ſecundum quod videbitur convenire. Quicunque autem in hujusmodi reus poterit approbari, ſumma decem marcarum procul dubio emendabit, quarum dimidietatem nos recipere tenebimur,& alteram dimidietatem recipiet noſtra civitas
jim predicta. Preterea memoratis Con
ſulibus noſtris dedimus in mandatis: Ut puerij Denies judei ſuds patents literde conferant ſpeciales, videlicet quod jure& libertate congaudeant& ſimiliter protegantur utpote Burgenſes Stendale univerſi. Pro quibus prefati pueri annis ſingulis nobis dabunt quatuor marcas, videlicet duobus in antea terminis jam premiſſis, nee per nos amplius gravabuntur. Commiſimus quidem noſtris Gonſulibus ſepe dictis ſtriccius injungentes ut ſi judeis Stendale commorantibus, per noſtros Advocatos aut oſuciales violencia fieret aliqualis, quod tamen non credimus ullo modo, quatinus hoc defendere debeant,& tanquam ſuos proprios Concives tueri cujuslibet ab inſultu. Sed quia in dicta Civirate noſira Stendale haber judeos‘ decrevimus& tueri, ſupradictis- onſulibus precepimus& mandavimus ſimiliter hec ſervare, pro quo volumus, ut quando Burgenſes Stendalienſes conſagittacionem congregare contigerit Civitatis& quevs familia judeorum unum ſolidum de menſa teneatur perſolvere civitati. In hujus ſiquidem donacionis& libertatis preſentem literam ipſis dari juſſimus conferiptam,& ſigillorum noſtrorum appenſionibus communitam, in ſufficiens argumentum. Actum& Datum anno Domini 1297. in die ſancti Ambroſm, Preſentibus noſtris Gonſiliariis atque militibus Domino lohanne qe Oldenvlete, dRmino Henrico de Stegeliz, Domino Zohanne de Blankenborch, Dno. Zaberelle de Bardeleve, Dno. Zohanne de Tagarwe, Advocato in Patengue, Dno. Iuzliz, atque domino Zudekino fratre ſuo,& pluribus fide dignis. Das allgemeine ſchikſal, fo die Juden(haft in der Mark betroffen, hat ihrer hier auch nicht geſchonet: inſnderheit da ſie A. 1510 mit in die mißhandlung der Hoſtte eingeflochten worden. ſ. oben J. Th. IX: Kap. J. L. ſ. 191. welches dann auch die lezte zeit
ihres aufenthalts der zeiten in dieſer Stat
geweſen, und nach der zeit kein Jude hieſelbſt wieder hergekommen, als A. 1735, da zwei familien wieder aufgenommen worden, die auch noch allda befindlich. In was anſehen fie aber in alten zeiten geſtanden, davon kann uns Ludwigs des Altern Gnadenbrief bon 1343 nachricht geben, welcher etliche Juden in Stendal von den ſonſt gewoͤhnlichen abgahen befreiet, und ſie feine Kam merknechte nennet:
Nouerint& c. Quod nos Ludovicus&. Prudentes Iudecs longum Moskynum dictum de Ratenowe, Nichaniam urorem eius Benas lacob Gozze& Vſaack filios ſuos ipſorumque heredes& ſoriorios camere no
Hire ſeros nobis dilectos in ciuitate noſtra Stendal reidentes pre ceteris Zudeis quibusdam in quadam preregariua dign. duximus extollendos, ſic quod nobis jpſi ſingulis anna in feſto beati Martini quinque marc; argenti preciſe& formaliter erogabunt, quo facto eosdem Iudess exemptos eſſe volumus& ſolutos a quacunque ſpecie eractionds, depecuniationis eu precarie, quocunque etiam modo nominari poterit& cenferi. Ita quod nichil pretactorum per nos vel otſhciatos ſeu ofhciales noſtros quoscunque, aut per eiusdem ciuitatis BurgenJes extorquendo aliquem ab ipſis, debebit exigi vel requiri, verum et lam prenotati Zudei&{ui heredes in predicta ciuitate pacitice morabuntur, quo& alij ciues frunnıur conienti. Volentes eosdem Contra inſultatores inportunos quoslibet fideliter guhernare. Mandantes deſuper uniuerſis prenotate ciuitatis noſtre Conſulibwe preſentibus& faturis, ut ſepe tactos ludect in omni iure ciuili tueantur noſtro nomine pari modo, velut ſuos ciues quoslibet& defenſent. In cuius&c. Teßes dux de Deck, Swartzburg, Aluensleue, Haufener, Lochen pincerna, Otto de Hebb&c. Datum Frendal anno domini MGCCCxLII. die dominico vigilia beati Michaelis,. VI. Jahrmaͤrkte ſein Dienſtags vor Pſingſten; 2 Dienſtags vor Michael; 3 Dienſtags nach dem 2 Advent: und um Gallen wird der groſſe Viehmarkt gehalten. Vll. Das alte groſſe Statſtegel ſtellet bor einen Adler uͤber einer offenen pforte zwiſchen 4 kleinen und 2 groſſen thuͤrnen mit der umſchrift: Sigillum Burgenſium in Steindal in Marchia. Tab. Ii. n. 5. und wird gebrauchet in E. Rahts und der Buͤrgerſchaft gemeinſchaftlichen angelegenheiten. Außer