דער נייער ,ספר הדרשות"
צוויי סוחרים, אידען פון פאַרשירענע שטעהט, האכען גענעכטינט. אין איין צימער און א האטעל אין ווארשא, אויף מאָרגען זענען זי ביידע. געגאָנגען באקוקען די שטאט, געהענדיג אַזױ, האָט איינער פאַרלױירען זיין פאָרטמאָגע מיט געלד, דער צווייטער האָט עס אויף געחויבען, אָפּגענאנגען עטליכע טריט ווייטער, קעהרט אום דער איד וואס האט געפונען, יענעס זיין פאַרלוירענעם פאָרטמאָנע און זאגט צו איהם, מיר באַשערט א מצוה פון השכת אבירה.
אויף מאָרנען גאנץ פְרִיח כאפט זיך יענער איך, אז זיין פאָרטמאָנע מיט'ן געלר איז ווידער ניטא, ער מאַכט אַ געפילדער מ'הויבט אָן צו זוכען און י מ'נעפינט דאס געלד נאם צווייטען אידען, וי הייסט דאס, פרענט איהם יענער, געכטען אז איהו האט אין גאס געפונען מיין געלר האט איר עס מיר אַליין אומנעקערט, און דער נאך האט איהו עס אוועק געגנבה'ט 2 פאַרשטעהט איהר מיך-- האָט יענער געענפערט--- אומקערען אַ אבירה איז א מצוה. און אויף אַ מצוה בין איך אויך צו מאל אַ כעלן, אָכער פון אַ עבירה'לע אַנקלױף איך אויך נישט.אַז איך האב געהאט אַ געלעננהייט צו פואָווען אַ גנבה'לע, פאה וואס נישט.?
דיזער אנעקראָט כאַראקטיזירט דעם היינטיגען איד,. פריהריגע אידען זענען געוועהען נאנצע אידען, אַ איד האָט געוואוסט אַז ער מוז אבהיט'ן אלע מצות און דאַרף אויסמיירען צו טאן אַ עבירה, חיינט האכען מיר אבער שטיקלעך אירען, דער איר אין אונזערע צייטען האט אפשר ליב צו טאן אַ מאל אַ מצוה'לע, ער איז אכער אויך א בעלן אויף. א עבירה. דער אמאלינער איך איז געווען אין דער כחיגה פון עשה טום און סור מוע. דער היינטיגער איד אבער איז טאקי צו מאל א עשה טוב, אבער נישט קיין סור מרע.
יא א איד מוו זיין ביידע, אי א סור מרע אי א עשה מוב, א איד מוז זוכען מקיים צו זיין א מצוה אָבער זיך אויך אויסהיטען פֿון א ענדה אזוי וי שלמה המלך האט געזאגט אין ענדע פון קהלת, נאך אלע פילאַזאָפיען וועלכע ער האט דיסקוטירט אין דיזען כוךְ קומט ער צו דער קאנקלוויע, סוף דבר הכל נשמע את אלקים ירא ואת מצותיו שמור כי זה כל האדם,!) די ענדע פון די אלע דעכאטען פון דיזען ספר איז, אז זאלסט מורא האכען פאר נאט, דאס הייסט סור מרע, נישט צו טאן קיין שלעכטס, ואת מצותיו שמור, דאס הייסט מקיים צן זיין די מצות פון דער תווה, ווייל דאס איז דער תכלית פונ'ם מענש,
נור אום בעסער צן פארשטעהען די ווערטער, כי זה ,כל' האדס, מוז איך דא דערמאנען זעהר א אינטערעסאנטען מאמר פון אוגזערע חכמים, אויפ'ן פסוק, ואחן צאן מרעיתי אדם. אתם?) דרשנ'ען אונזערע חכמים, אתם קווין אדם ואין אומות.
1) קהלת ייב. /2) יחוקאל ל'ר.
-- 5=