נ חי

ארימאן וואס נעהט אין די הייזער, דארף פארקויפען זיין מלבוש ארער לייען אויף א משכון און קויפען ארבעה כסות!) בענשען מזומן איז א מצוה אויף א כום װיין, אין בית המקרש האט מען מנסך נעווען וויין אויפ'ן מזבח, צוליב דעם השובות פון וויין האכען אונזערע חכמים קובע נעווען א בעזונדערע ברכה. אויף איהם, בורא פרי הנפן?) און מיר זעהען אויף וויפיל די דאזינע משקה איז טאקי בעלינט בא אירען, ווען א קינד ווערט נאר א איך און מ'רופט איהם א אידישען נאמען טריפט איהם שוין דער מוהל אריין עטליכע טראפען וויין אין מיילעכעל ווען ער זאנט די ווער­מער, בדמיך חיי, און ווען דער מענש שטארכט און מ'איז איהם מטהר אין א מנהג איהם צו באשפריצען= מיט וויין זאגענריג דערביי דעם פסוק, וזרקתי עליכם' מים טהווים, 5) פון דעם אלעמען זעהט זיך ארויס או וויין איז נאר א השובע משקה בא אידען, פאר וואסזשע האכען אונזערע חכמים כעטראכט פאַר נירריג דאס וואס נח האט געפלאנצט א ווייננארטען און די תורה האט דאַרױף מרמז געווען מיט'ן ווארט ויחל, פון לשון חולין פראסט, נעמיין, מערער וואלט געפאסט צו וא" נען דאם וואיט ויחל און זאנען דארויף שעשה עצמו חולין, אויפן ווארט, וישכֿה, ווייל שכרות איז באמת א געמיינע זאך, אבער ווי אזוי פאסט עס צו זאנען שעשה עצמו חולין אויף ויטע כרם, ווען דאס פלאנצען. פון א ויינגארטען איז פאר זיך אליין זעהר א חשובע כאשעפטיגונג. ווייל דאס בריינגט ארויס דעם ויין אויף וועלכען דער פפוק זאנט, ויין ישמח לכב אנוש,+) אבער נאך מעהר וואונדערט אונז דער מאמר אין מדוש וואס ווערט געכואכט צו דעם ענין פון נה'ם פלאנצען דעם ויינגארטען, דארויף דערציילט אונו דער מדרש?) אז ס'איז צן איהם געקומען דער שטן און האט צו איהם נעזאגט, נח ווילסט איך זאל מיט דיר זיין א שתוף צום מלאנ­צען דעם וויינגארטען? יא--- האט איהם נח נעענפערט, באלר דארויף האט דער שטן געביאכט א שאף און האט זי גשחטען אויפ'ן וויינשטאק, דער נאך אַ לייב און האט איהם געקוילעט און נאך דעם האט ער אויך געבראַכט אַ חזיר און איהם געקוילעט אויפ'ן וויינשטאק. און וענען וואם האט דאס דער שטן נעטאן, כרי צו ווייזען נח'ן אַז ווען אַ מענש טרינקט איין נלאז וויין ווערט ער באשיידען װי א שאף, ווען ער טרינקט אבער מעהר ווערט ער שטארק וי א לייב, ווען ער טרינקט נאך מעהר ווערט ער זי א חזיר וואם וואלנערט זיך אין דער בלאטע, לוט עס ציינט אוים האט דער שטן געוואלט אב האלטען נח'ן ער זאל נישט פלאנצען דעם וייננארטען מיט דעם ארנומענט. ווייל דער וויין װעט ברייננען מענטשען צו שכרות זי זאלען זיך וואלנערען אין די בלאטעם איז דאך די פואנע װי קומט

1) שויע אויח סי תק"ב. 6) ברכות ל'. 3) מנהג מבוא בס' מעבור יבוק­4 תהלים, 2 מדרש אככיר. ילקוט נח רמז קל"ר,

= 0=