-23
אם להוציא ממנה לחה פטור. אבער אויף ארויס צי נעמין דיא מאטעריע מעג מען יאה( שבת פרק יד דף ק' עמוד ב).
מרפה לשון מורסא געשוויר עס איז אזוי איין מכה פאלל מיט
מאטעריע.
דיא גמרא זאיט אז חיורא הייסט בשר בעלת שחין בהמה, אין אזוי האבען מיר געלערנט אמר ליה לרוש גלותא. חיורא לא עביד לן האודנא. לא שחטנו היום בהמה בעלת שחין( גיטין פרק שביעי
דף סח עמוד א).
מיר האבען האנט ניט געקויליט אזוי איין בהמה אז זיא זאלל האבען דעם שחין וואס הייסט חיורא. אם כן איז דיך דאס צרעת חיורא איין מין געשוויר וואס זיא עקסיסטירט אינטער בהמות, וויא קימט דיא היורא צו חינכי. חינכי אין איין מין אנגינע וואס זיא מאכט זיך אין האלז אזוי וויא קליינע חזיר ניסליך. אין חיורא איז איין מין שחין בהמה כמין מורסא אזוי וויא איין מכה וואס זיא פיללט זעך אן מיט אייטער, קימט דיא גמרא אין זאגט אז דער קנאביל וואס ער ווערט פארמישט מיט בוימר עהל אין מיט זאלץ וועגען צאהנשמערצין מיז אבגעהיט ווערין אז ער זאלל ניט פאללען אויף דיא צווייא וואונדען חיורא אין חינכי. דא זענין מיר געצווינגען אז מיר זאללען פארשטעללען דיא גמרא אריגינאל מיט פרוש רש"י, דאמיט מיינע ליעבע לעזער זאללען פער־
שטעהען אז דיא גמרא האט ניט גירער אויסען וועג. דיא גמרא שטעללט זיך אניעדער אין זאגט אזוי לככא. אמר רבה בר רב הונא ליתי תומא יחידאה ונימרסיה במישחה ומילחה וניתביה אטופראי דאליוניה דההוא גיסא דכייב ליה ונהדר ליה גדנפא דלישא וניזדהר לבישרא דקשה לחיורא לחינכי.
פרוש ר'ש'י.
לככא. חולי השינים הפנימית. תומא יחידאה, ראש שום שלא היה בו אלא צלע אחד, ונמרסיה ישחקנו. אטופראי, דאלייניה על ציפורן של בוהן יד. וניזדהר לבישריה. שלא יגע אותו שום בבשרו, דקשה לחיורא צרעת, לחינכי. אבעבעות הגדילים בגרון כמין ולאנט( גלאנדיא) ובלשון רומי אישטראנגילון( גיטין דף סט עמוד א)
Z